Szczelina odbytu to podłużny ubytek, pęknięcie anodermy, czyli skóry otaczającej odbyt na granicy skóry i błony śluzowej. Szczelina lokalizuje się najczęściej na tylnym brzegu odbytu.

Szczelina odbytu może powstawać samoistnie, bez uchwytnej przyczyny ale może też być objawem innej toczącej się choroby. Mówimy wtedy, że jest objawem wtórnym. Najczęściej wtórne szczeliny towarzyszą chorobie Leśniowskiego-Crohna, mogą też występować w gruźlicy odbytu oraz w raku odbytu.

Dominującym objawem szczeliny jest silny ból w czasie defekacji. Czasem może się też pojawić niewielka ilość świeżej krwi na stolcu lub na papierze toaletowym. Leczenie szczeliny toksyną botulinową polega na wykonaniu iniekcji zwieracza wewnętrznego odbytu w celu czasowego porażenia mięśnia, co w efekcie poprawia ukrwienie i gojenie się okolicy odbytu. Podana substancja na kilka tygodni zmniejsza napięcie zwieracza odbytu, umożliwia zwiększenie przepływu krwi przez szczelinę i ostatecznie prowadzi do wyleczenia.

Po wyleczeniu szczeliny odbytu należy dbać o higienę okolicy odbytu, regularnie wypróżniać i unikać zaparć. Postępując według zaleceń lekarza, w większości przypadków udaje się uniknąć nawrotów choroby.